Konfederasyona Kurdanê Diaspora – Diakurd
§1 Name û cayê qeydkerdişê fermî yê organîzekerdişî
Organîzasyon bi kurdkî bi nameyê “Konfederasyona Kurdê Diaspora”, “Konfederasyona Kurdên Diaspora” û “Konfîdrasyonî Kurdanî Diaspora” yeno naskerdene. Nameyê organîzayonî bi kilmekî “Diakurd” o û organîzasyon eşkeno bi fermi bi no qayde zî bêro vengdayene. Nameyê fermî yê organîzasyonî bi inglîzî “Kurdish Diaspora Confederation” yo.
Merkezê organîzasyonî Paytaxtê Swêdî Stockholm de yo. Bi goreyê şert û mercan komîteya rayberîye eşkena merkezê xo bero welatêko bîn.
§2 Armanc û wazîfeyê organîzasyonî
Konfederasyona Kurdê Diaspora – Diakurd warê etîkî, siyasî, dînî û ra bêhet a. Diakurd pawitoxê demokrasî, aştî, azadî, seypeyî û edeletperwerîya komelî yo. Diakurd semedê yewitîya şarê kurd yê Diaspora û Kurdistanî xebitîyeno.
Armancê esasî yê Diakurdî:
- Mabênê organîzayonanê kurdan de zêdekerdişê hemkarîye û averberdişê komelê sîvîlî ye kurdanê diaspora:
Diakurd şemsîyeyê federasyon û saziyanê bînan yê kurdanê diaspora yo. Diakurd semedê hîrakerdiş û averberdişê kordînasyona çalakiyanê neteweyî yê organîzasyonanê kurdanê diaspora xebate keno. Na hetkarîya nasname û ferhengê kurdkî yo. Diakurd hetkarîya menfietê cematê kurdanê diaspora keno. - Bihêzkerdişê întegrasyon û têkilîyê kurdanê diaspora welat û netewanê bînan reyde:
Diakurd keno ke kurdên diaspora biwanê, kar bikê, beşdarîya siyasetî bikê, xo organîze bikê, ziwan û nasnameyê xo yê neteweyî bipawê û cematê welatê ke tede ciwiyenê reyde dîyalog ronê. Armancê Diakurdî bihêzkerdişê têkilîyan û semedê dîyalogê ferhengî, komelkî û siyasî mabênê kurdan û welatanê diaspora ke tede kurd estê yo. - Hetkarîya menfietê neteweyî û xorayberdişê şarê Kurdistanî:
Diakurd hetkarî dano pîyacuyayîşî, demokrasî, seypeyî, azadî û hetkarî dano tayîkerdişê qederê xo yê heme beşanê Kurdistanî. Armancê sibarojî yê Diakurdî awankerdişê Kongreya Kurdanê Diaspora yo.
Seba bicaardişê armancê xo, Diakurd
- Seba plan û caardişê çalakîyanê averberdişê întegrasyonî, hemkarîya endamanê xo keno.
- Seba resayîşê armancanê xo, federasyonanê endam, sazî û organîzasyonanê bînan yê kurd, heme beşanê Kurdistanî û hetanê bînan yê armancanê hempar estê, hemkarîye keno.
- Organîzyonê endam û hetanê bînan yê wezîfedaran rê proje û çalakîyan organîze keno.
- Derheqê meseleya kurd, diaspora û babetanê girêdayî de, dîyalogan nano ro û raya pêroyî ser o tesîr keno
- Seba rayberdişê çalakiyanê xo, keno ke bibo wayîrê ca, merkez, kompanî û sewbîna…
Seba fînanse kerdişê çalakiyanê xo, Diakurd eşkeno
- Heqê endamtî û hetkarî endamanê xo ra bigîro.
- Hetanê Kurdistanî û mîyanneteweyî ra hetkarî bigîro.
- Berhem û xizmetguzarîyan, bi armancê xo biroşo.
- Xelate û hetkarîya merdimdostane bigîro.
- Bi rayîrê qanûnî pere arêdo û musabaqayan virazo.
§ 3 Serra îkdîsadî
Serra îkdîsadî 1/1 dest pêkena û 31/12 de qedîyena. Serra îkdîsadî ya yewine bi qeydkerdişê organîzastonî dest pêkena û heta peynîya serra bîne dewam ken.
§ 4 Endamtîye
Heme organîzasyonê komelkî sey federasyon, sazî û merkezê ke bi fermî diaspora de ameyê ronayîş û qeydeyanê ke war de ca gênê, eşkenê bibê endamê Diakurdî:
- Destûrê fermî yê Diakurdî sey xo qebûl bikê û hetkarîya ci bikê.
- Kurdan sey neteweyêke ke wayîrê ziwan, welat, ala û marşê neteweyî yo ke heqê xorayberdişî û awankerdişê dewleta xosere nas biko.
Welatanê ke hema tede federasyon nêameyo awankerdiş de organîzasyonê komelkî eşkenê waştişê endametîye bike.
Endamtî bi nuştişê mektuba fermî pa erşawitişê kopîya qeydê fermî yê organîzasyonî û nameyê endamê komîteya rayberîye beno. Federasyonê û merkezê bînî ke waştişê endametî kenê, ganî lîsta fermî ya komeleyê endam pêşkêş bikê.
Federasyon û merkezê bînî ke mabênê di kongreyan de waştişê endametî bikê û hetê Komîteya rayberîye ra bêrê qebûkerdene, eşkenê xebate û kombîyayîşanê Komîteya rayberîye de sey verendam beşdarê bikê.
Komîteya rayberîye waştişan ser o qerarê endametî dano û cewabo nuştekîînan rê erşaweno. Eke waştişê endametî nêro qebûlkerdene, gere sebebê ci bi nuştekî bêro vatene.
§ 5 Qedênayîşê endametîye
Endamtîye beno ke bi xo antiş yan zî vetiş biqedîyo.
Xo antiş bi erşawitişê mektuba fermî ya organîzasyona endam, seba Komîteya rayberîye bena.
Waştişê komîteya rayberîye ser o endam eşkeno/a bi qerarê kongre bêro/a vetiş. Gere sebebê vetişî girêdayîyê canêardişê şertê endamtî bo. Qerarê vetişê endamtîye ra verî, lazim o semedê endamî îmkan bêro dayîş, mîyanê 3 aşman de xo rast biko. Qerarê vetişî ganî bi nuştekî bo û sebebê vetişî zî tede bêro nuştene.
§ 6 Heqê endametiyê
Kongre pêşniyarê Komîteya rayberîye ser o heqê endametî seba organîzasyonî û şexsîyetan bewlî keno. Heqê endamtî ganî verê peynîya aşma êlûle bêro dayene.
§ 7 Organê organîzsyonî
Kongre, Komîteya rayberîye û Komîteya Çimdarîye û encûmena şêwirmendan organê Diakurdî yê.
§ 8 Kongre
Kongre organê tewr berz ya Diakurdî ya. Kongreya yewine de Diakurd bi fermî yeno aşkere kerdene û badê cû mîyanê her 2 serran de rayêk Kongreya asayî yena viraştene.
Kongre hetê komîteya rayberîye ra yena vengdayene. Vengdayîşê semedê kongre ganî tew kêm 30 rojî verê kombîyayîşê bêro kerdene û lazim o muhtewaya Kongrê zî tede bêro zelal kerdene.
Wazîfeyê Kongre xalê war de rêz bîyê:
- Bedilnayîşê destûrî ser o qerar dayene
- Ser o vindertişê kar û xebatê 2 serranê peyênan, şîrove kerdişê rewşa Kurdistanî û diaspora
- Domnayîşê bi pêşniyarê ke hetê endaman seba Kongre ameyê kerdene
- Bewlîkerdişê stratejî û misyonê Diakurdî û pêşniyarkerdişê program û xebatê bingehînî seba 2 serranê vernîyan
- Weçînayîşê Komîteya Rayberîye
- Weçînayîşê Encûmena Şêwirmendan
- Qebûlkerdiş û vetişê endaman pêşnîyarê Komîteya Rayberîye ser o
- Vilakerdişê organîzasyonî ser o qirar dayîş.
Temsîlkarê kongre bi no qayde yenê nîşandayene:
- Her federasyonêka endam eşkena 5 temsîlkaran seba Kongre bierşawo.
- Merkezê taybetî (sey înstîtût, dezgehê akademî, merkezê dînî, komeleyê meslegî ûswb.) ke sey endam ameybî qebûlkerdiş, eşkenê temsîlkarêkê/a xo seba Kongrê bierşawo.
- Welatê ke federasyon çin ê, komeleyê endam eşkenê her yee kesêk sey temsîlkarê xo bierşawê kongre.
- Endamê Encûmena Şêwirmendan sey temsîlkar kongre de beşdar benê.
- Kesê ke endamtîya înan ameya qebû kerdene kongre de beşdar benê.
Heme temsîlkarê beşdarî Kongre de eşkenê xo seba Komîteya Rayberîye namzet bikê. Kesê namzetî lazim o kongre de bi fîzîkî yan online hadre bê.
Kongre de tena organîzasyon û kesayetîyê ke heqê endametîye dayê, wayîrê heqê raydayîş û xo namzetkerdişî yê.
§ 9 Komîteya rayberîye (KR)
Komîteya Rayberîye (KR) d beşan ra yena pê:
- Beşa yewine de temsîlkarêkê her yew federasyonê endamî ra yeno pê.
- Beşa diyîne de endam bi qasê hûmara federasyonan û di hetkarî hetê kongre ra yeno weçînayene. Weçînayîşê KR de temsîlkarîya cografî, zayendî û Kurdistanî bigîrîyo çiman ver.
KR tewr kêmî aşmêke ra rayêk kom bibo. Kombîyayîşê KR eşkeno bi rayîrê online zî bêro viraştene. Vendayox û rojdem 7 rojî verê kombîyayîşî hetê serek yan sekreter seba endamê KR yeno erşawitene. Serekê Diakurdî kombîyayîş îdare keno.
Kombîyayîşê KR bi beşdarîya endamê hadre wayîrê qerarî yo.
Wazîfeyê KR cêr de yê:
- Weçînayîşê Serekê Diakurdî, Sekreter û Mesulê îkdîsadî
- plan û caardişê proje û çalakî û budceyê serrane
- pêşniyar seba Kongre ser girewtiş û vetişê endaman
- awankerdişê komîte û komîsyonê taybet (sey karûbarê ciwanan, cinîyan, zanistî, netewesazî, dîplomasî, ekolojî, ekonomî, cigêrayîşê zanistî û swbn).
KR eşkeno kesayetiyê ke xizmetêko derg û neteweyî kerdê yan sewîyeya mîyanneteweyî de destvistişê aşkere qezenc kerdê, sey endamê KR nîşan bido. Qerarê wînayenî rê lazimtîya raya 2/3 endamê KR esta.
Heqê raydayîşî seba qeraranê pêrûna endamanê KR seypê yo. Raydayîş eşkeno aşkere yan nimite bo.
Komîteya rayberîye bi zafîya rayanê endamê hazir kombîyayîş de qeraran dana. Wexto ke rayî seypê bê, serek wayîrê qerarî yo.
Sekreter raporê kombîyayîşî nuseno û KR do kombîyayîşê bêroyî de tesdîq biko.
Endamê hetkarî eşkenê beşdarê kombîyayîşê KR bibê, la heqê înan yê raydayîşî çino. Wexto ke endamêkê komîteya rayberîye fek gureyî ra verado, seba demo ke mendo endamê hetkaro/a yewin cayê ey/aye gêno/a.
Waştişê 2/3 federasyonanê endam ser o, serek wazîfedar beno û venga kongreya îstîsnayî dano û endaman rê erşawo. Seba kongreya îstîsnayî lazim o sebebê vendayîşî bêro aşkere kerdene.
KR mesulo ke hûmaritiş bi nîzamî bêro kerdene. Meseleyanê îkdîsadî de, serek û mesulê îkdîsadî wayîrê qeraran ê. Mesulê îkdîsadî wazîfedaro ke fatûreyan bigîro û demê xo de bîyaro ca. Mesulê îkdîsadî mesulê arêdayîşê ameye û hetkarîya seba kar û xebatê organîzasyonî yo.
Peynîya serra îkdîsadî de komîteya çimdarîye raporê îkdîsadî seba komîteya rayberîye erşawena.
§ 10 Encûmena Şêwirmendan (EŞ)
Encûmena şêwirmendan (EŞ) organekê şêwirmendî ya û bi pêşniyar û şîroveyê xo karê Diakurdî dewlemend kena. Kesê ke xizmetê neteweyî kenê yan sewîyeya mîyanneteweyî de destvîstîşê aşkere dest bivisnê, kongre de sey endamê EŞ yenê veçînayene. Hûmara înan kongre de yena bewlîkerdene.
EŞ mîyanê xo de mesul û kesê bînî seba kar û xebata xo nîşan kena. EŞ protokolê kombîyayîşê xo seba KR şawena û tewr kêmî serêk de di rey bi KR kombîyayîşê wertax virazena.
Mabênê di kongreyan de kesê kurdî eşkenê waştişê endamtîye EŞ ra seba KR bikê. Endamê pêşnîyarkerdî hetê kongre ra yenê weçînayene.
§ 11 Komîteya Çimdarîye
Komîteya Çimdarîye semedê kontrol û çimdarîyeaekonomî û teqîpkerdişê kar û xebatê Diakurdî hetê Kongre ra yenê weçînayene. Hûmra endamanê Komîteya Çimdarîye, her kongre de hetê kongre ra yenê tespît kerdene.
§ 12 Îmzakerdişê organîzasyonîser o
Serek agahdarkerdîşî ra dîma komîteya rayberîye heqê îmzakerdîşê namê Diakurdî ser o esto. Wexto ke serek hadre nêbo, o eşkeno heqê îmzakerdişî bido kesêko bîn û endamê komîteya îdare keno.
Ofîsê tescîlkerdişê organîzasyonî yeno agahdarkerdene ke demo ke îcab biko destûrê pêşniyarkerdişê rîyê sebebanê yasayî ra bêro bedilnayîş, serek heqdaro ke temsîlkarîya organîzasyonî biko û bedilyayîşan ser o zanayîşan bigîro.
§ 13 Bedilnayîşê destûrî û vilakerdişê organîzasyonî
Seba bedilnayîşê destûrî û betalkerdişê Diakurdî eşkîyeno tena hetê Kongre bi rayîrê di ser hîrê (2/3) ya rayî bêrê dayîş. O wext Kongre de lazim o ser bedilyayîşê destûrî yan betalkerdişê Diakurdî zanayîş bêro dayîş.
Demê betalkerdişê Diakurdî de, saman û sermaye do mabeynê federasyon û saziyanê endam de bêro pare kerdene.
Destûr bi qirarê Kongreya awankerdişê Konfederasyona Kurdê Diaspora – Diakurd 22/01/2022 Stockholm de ameyo tesdîqkerdene û kewto falîyet. Destûrê fermî bi ziwanên kurdkî û înglîzî ameyoe weşan kerdene.
